آیا آرتروز گردن قابل پیشگیری و درمان است؟

اسپوندیلوزیس گردن یک بیماری شایع مربوط به افزایش سن است که مفاصل و دیسک‌های گردن را درگیر می‌کند. اسپوندیلوزیس گردن که با عنوان آرتروز گردن نیز شناخته می‌شود، بیش از ۸۵ درصد از  افراد مسن ۶۰ سال به بالا را درگیر می‌کند. آرتروز گردن اغلب باعث درد و سفتی و انعطاف ناپذیری گردن می‌شود. اگر چه در برخی افراد هیچ گونه علائمی ندارد.

مفاصل و دیسک‌های ستون فقرات ناحیه گردن نیز مانند سایر بخش‌های بدن با بالا رفتن سن به آرامی دچار فرسایش و انحطاط می‌شوند. این تغییرات و ساییدگی‌ها در نهایت منجر به اسپوندیلوزیس یا آرتروز گردن می‌شوند. برخی از تغییراتی که می‌توانند منجر به این بیماری شوند عبارتند از دیسک فتق، کم آبی دیسک، خار استخوانی و سفت شدن رباط‌ها

آناتومی ستون فقرات

استخوان‌های تشکیل دهنده ستون فقرات (یا استخوان‌های کمر) به چهار قسمت اصلی تقسیم می‌شوند. این استخوان‌ها از بالا به پایین عبارتند از:

• ستون فقرات گردن – هفت مهره اول واقع در زیر جمجمه.
• ستون فقرات توراسیکال (قفسه سینه)-  ۱۲ مهره بالای ناحیه لامبر کمر که پشت قفسه سینه قرار گرفته‌اند.
• ستون فقرات کمری (ناحیه لامبر)-  ۵ مهره کمر
• ستون فقرات خاجی- شامل یک ساختار مثلثی به نام ساکروم (۵ مهره جداگانه که در دوره ۱۸ تا ۳۰ سالگی به یکدیگر متصل می‌شوند) و استخوان دنبالچه  که از ۳ تا ۵ مهره جداگانه تشکیل شده است (و ممکن است برخی از آن‌ها در بزرگسالی به یکدیگر متصل شوند)

آرتروز چیست؟

اصطلاح « آرتروز» از کلمه arthr به معنای مفصل و کلمه itis به معنای التهاب گرفته شده است. آرتروز که یک بیماری پیشرونده است، باعث درد، سفتی و التهاب در مفاصل و نواحی اطراف آن می‌شود. اگر چه بیش از ۱۰۰ نوع مختلف آرتریت و اختلالات مربوط به مفصل شناسایی شده‌اند، دو نوع از شایع‌ترین انواع آن شامل آرتروز (اختلال دژنراتیو مفصل) و آرتریت روماتوئید است. این بیماری با افزایش سن شایع‌تر می‌شود و می‌تواند منجر به کاهش کیفیت زندگی شود.

انواع آرتروز که گردن را تحت تاثیر قرار می‌دهند

درد گردن می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد. با این حال بسیاری از افرادی که دچار درد و انعطاف ناپذیری گردن هستند و با گذشت زمان بهبود پیدا نمی‌کنند، مبتلا به نوعی آرتریت هستند.

آرتروز گردن

آرتروز گردن عبارت است از فرسایش مفاصل مهره‌ها و دیسک‌ها در قسمت‌های ستون فقرات گردن. در صورتی که فاصله بین مهره‌ها کم شود، ممکن است مهره‌های گردن روی یکدیگر ساییده شوند. این امر می‌تواند منجر به شکسته شدن و جدا شدن قطعات کوچک استخوان و شناور شدن آنها در مایع مفصلی شود (مایع غلیظی که مفاصل شما را روان کرده و به حرکت راحت آنها کمک می‌کند).

گاهی اوقات این فرآیند باعث رشد زائده‌های استخوانی در امتداد لبه‌های مفصل می‌شود که خار استخوانی یا استئوفیت نامیده می‌شوند. از آنجا که لبه‌های استخوان بر اثر ساییدگی نازک‌تر شده‌اند، استخوان‌ها به یکدیگر نزدیک‌تر می‌شوند. این امر باعث می‌شود اعصاب ستون فقرات که از نخاع خارج می‌شوند فضای کمتری داشته باشند.

علائم استئوآرتریت گردن متغیر است. ممکن است هیچ علائمی وجود نداشته باشد یا اینکه علائمی مانند درد، انعطاف ناپذیری و التهاب وجود داشته باشد. معمولاً درد ناشی از استئوآرتریت گردن پس از فعالیت، افزایش پیدا می‌کند. در صورتی که ریسمان نخاعی فشرده شود، عوارضی مانند از دست دادن هماهنگی به وجود می آید.

آرتریت روماتوئید در ناحیه گردن

آرتریت روماتوئید یک بیماری التهابی مزمن است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به پوشش مفاصل حمله می‌کند. این بیماری اغلب از مفاصل کوچک‌تر دست و پا شروع می‌شود و با پیشرفت بیماری می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن مانند گردن نیز گسترش پیدا کند. معمولاً این علائم تا سال‌ها پس از شروع و گسترش آرتروز، اتفاق نمی‌افتند.

اولین نشانه روماتیسم مفصلی در گردن، درد گردن است که شدت آن در افراد مختلف متفاوت است. ممکن است شما درد پشت گردن و در اطراف قاعده جمجمه احساس نوعی درد مداوم و خسته کننده داشته باشید. ممکن است تورم و انعطاف پذیری مفاصل، حرکت سر از یک طرف به طرف دیگر را دشوار کند. تفاوت اصلی بین آسیب‌های خارجی و آرتریت روماتوئید گردن در این است که سفتی و درد ناشی از آسیب می‌تواند به تدریج طی چند روز یا چند هفته بهبود پیدا کند؛ در حالی که علائم مربوط به آرتروز به مرور زمان بهتر نمی‌شوند. ممکن است در صورت عدم درمان، این مشکلات بدتر شوند. حتی در صورت بهبود علائم، التهاب تورم و انعطاف ناپذیری همراه با آرتروز بازخواهد گشت.

اسپوندیلوآرتریت در گردن

انواع آرتریت گردن شامل آرتریت پسوریاتیک و اسپوندیلیت آنکیلوزان است که هردو، نوعی آرتروز به نام اسپوندیلوآرتریت هستند. آرتروز یک اصطلاح چتری برای بیماری‌های التهابی است که مفاصل (محل اتصال رباط‌ها و تاندون‌ها به مفصل هستند) را درگیر می‌کند.

آرتریت پسوریاتیک نوعی آرتروز است که اغلب با پسوریازیس، که نوعی بیماری التهابی پوست است، همراه می‌باشد. این بیماری در برخی از افرادی که مبتلا به آرتریت پسوریاتیک هستند، ستون فقرات و ناحیه گردن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. درد زمانی اتفاق می‌افتد که مفاصل بین مهره‌ای تحت تاثیر قرار می گیرند. این درد می‌تواند فقط در یک طرف بدن، گردن و قسمت تحتانی و فوقانی کمر ایجاد شود.

اسپوندیلیت آنکیلوزان نوعی آرتروز است که استخوان‌های ستون فقرات و لگن و همچنین مفاصل محیطی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. علائم و نشانه‌های اولیه می‌تواند شامل درد و انعطاف ناپذیری در ناحیه کمر و باسن شما باشند به ویژه هنگام صبح و زمانی که تحرک کمتری دارید. خستگی و درد گردن نیز بر اثر این بیماری شایع است. علائم AS ممکن است در فواصل نامنظم بدتر شده، بهبود پیدا کند یا متوقف شود.

چه چیزی باعث بروز آرتروز می‌شود؟

ممکن است مفاصل به طرق مختلف از جمله آسیب دیدگی، متابولیسم غیر طبیعی عفونت یا نقص سیستم ایمنی آسیب ببینند. آرتروز ناشی از آسیب، ساییدگی و فرسایش غضروف‌های مفصل است که باعث درد و محدودیت در حرکت می‌شود.

عواملی که باعث ایجاد خطر آرتروز می‌شوند شامل اضافه وزن، سابقه خانوادگی، آسیب‌های قبلی و افزایش سن هستند. در موارد آرتریت روماتوئید، سیستم ایمنی بدن اشتباهاً به مفاصل خود حمله کرده و باعث التهاب کنترل نشده می‌شود. در واقع آرتریت روماتوئید نوعی اختلال خود ایمنی است اما پزشکان هنوز درباره علت زمینه‌ای آن اطمینان ندارند. عواملی مانند جنسیت، وزن، عادت به سیگار کشیدن و عوامل محیطی احتمال ابتلا به روماتیسم مفصلی را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

علائم اسپوندیلوز سرویکال

در بیشتر موارد اسپوندیلوز گردن هیچ علائمی ندارد. معمولاً هنگامی که علائم ظاهر می‌شوند، شامل سفتی و انعطاف ناپذیری و درد گردن هستند. این درد می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و گاهی اوقات با بالا گرفتن یا پایین گرفتن سر برای مدت زمان طولانی و انجام فعالیت‌هایی که برای مدت طولانی گردن را در یک موقعیت خاص نگه می‌دارند، بدتر می‌شود.

علائم دیگری که ممکن است با درد و سفتی گردن همراه باشند عبارتند از: سردرد، سر و صدا از مفاصل هنگام حرکت یا چرخش سر، از دست دادن تعادل، مشکل در راه رفتن و اسپاسم عضلانی در گردن و شانه‌ها. در صورت باریک شدن فضای عبور نخاع از کانال نخاعی یا تحت فشار قرار گرفتن ریشه‌های عصبی ممکن است بی‌حسی و ضعف در بازوها دست‌ها و انگشتان وجود داشته باشد.

آرتروز گردن چگونه تشخیص داده می‌شود؟

• پزشک شما کار خود را با گرفتن شرح حال و سابقه پزشکی و انجام معاینه فیزیکی آغاز می‌کند. پزشکان دامنه حرکت در مفاصل گردن شما را بررسی کرده و قدرت احساس و رفلکس‌های شما را ارزیابی می‌کنند تا دریابند اعصاب و نخاع شما تحت فشار قرار گرفته‌اند یا خیر. آنها از شما می‌پرسند که علائم از چه زمانی آغاز شده‌اند؛ درد چه موقع اتفاق می‌افتد و چه چیزی باعث بهتر شدن یا بدتر شدن درد می‌شود.
• همچنین ممکن است پزشک برای ارزیابی تعادل و تراز بدن شما و بررسی تغییرات ناشی از آرتروز، آزمایش با اشعه ایکس را توصیه کند. اگر درباره فشردگی اعصاب نخاعی یا نخاع نگرانی وجود داشته باشد، ممکن است برای بررسی ساختارهای ستون فقرات و دیسک‌ها به آزمایش MRI احتیاج داشته باشید.
• ممکن است پزشک برای شما یک CT اسکن تجویز کند تا بتواند استخوان را با دقت بیشتری بررسی کرده و ببیند که آیا هیچگونه زائده استخوانی وجود دارد که باعث فشردگی شده باشد یا خیر. در صورت عدم امکان انجام MRI، سی‌تی اسکن با میلوگرام انجام می‌شود که در آن از تزریق رنگ برای مشاهده ساختارهای عصبی درون کانال نخاعی استفاده می‌شود.
• ممکن است برای ارزیابی فشردگی عصب از الکترومیوگرافی یا EMG استفاده شود. EMG هدایت الکتریکی اعصاب بازوها را مورد بررسی قرار می‌دهد. این آزمایش نشان می‌دهد که شما دارای چندین عصب دچار فشردگی در گردن و بازو ها هستید.
• ممکن است پزشک شما برای شما آزمایش خون تجویز کند تا ببیند که آیا آنتی بادی یا التهاب سیستمیک وجود دارد که نشان دهنده بیماری‌های آرتروز التهابی مانند آرتروز روماتوئید، آرتریت پسوریاتیک یا اسپوندیلیت آنکیلوزان باشد.

درمان آرتروز گردن

درمان برای کسانی که دچار درد مفاصل هستند، متمرکز بر تسکین درد، نحوه بهبود حرکت و بهبود کیفیت زندگی است. ممکن است لازم باشد چندین درمان مختلف یا ترکیبی از درمان‌ها را امتحان کنید تا تعیین کنید که چه چیزی برای شما مناسب است. قبل از ایجاد هر نوع تغییر در سبک زندگی خود، استفاده از داروهای طبیعی برای آرتروز یا در نظر گرفتن داروها و روش‌های مداخله‌ای، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید تا ترکیب درمانی مناسب را به شما توصیه کند.

یوگا

اگر ورزش یوگا به طور منظم انجام شود، می‌تواند سلامت عمومی، خلق و خو و کیفیت زندگی را به میزان قابل توجهی بهبود ببخشد و همچنین به مدیریت دردهای مزمن مربوط به آرتروز کمک می‌کند.

بالش های گردن

گردن شما باید در هنگام خوابیدن در حالت خنثی و صاف، در راستای ستون فقرات قرار داشته باشد. ممکن است خوابیدن روی یک بالش معمولی باعث شود گردن شما به سمت بالا یا پایین خم شود که این موضوع باعث درد گردن می‌شود. بر اساس برخی پژوهش‌ها، استفاده از بالش‌های لاتکس ارگونومیک برای اسپوندیلوز گردن، می‌تواند درد را تسکین داده و دامنه حرکت را بازیابی کند. شما می‌توانید بالش‌های گردن را از خرده فروشی‌های آنلاین مختلف تهیه کنید. اگر به خوابیدن روی بالش ارگونومیک عادت ندارید می‌توانید یک بالش نرم سفارشی برای خود تهیه کنید تا در طول زمان خواب گردن شما را در موقعیت درستی نگه دارد. این نوع از بالش‌ها نیز در فروشگاه‌های آنلاین در دسترس هستند.

سرما درمانی و گرما درمانی

گرما درمانی می‌تواند با بهبود گردش خون، سفتی و درد مفاصل را کاهش دهد. شما می‌توانید روز خود را با گرفتن دوش آب گرم آغاز کنید یا از یک پد گرم کننده یا کمپرس آب گرم برای کاهش درد استفاده کنید. از طرف دیگر سرما درمانی نیز می‌تواند تورم را کاهش داده و با محدود کردن جریان خون در عروق خونی باعث ایجاد بی‌حسی شود. شما می‌توانید از یک کمپرس سرد روی ناحیه آسیب دیده استفاده کنید یا مفصل را در آب یخ قرار دهید. اگرچه این درمان‌های خانگی ساده می‌توانند تحرک شما را افزایش داده و انعطاف پذیری شما را بهبود بخشیده و درد ناشی از آرتروز را مدیریت کنند؛ اما بهتر است قبل از انجام آن‌ها ابتدا با یک پزشک متخصص یا فیزیوتراپیست آموزش‌ دیده مشورت کنید.

مدیتیشن و مراقبه

مدیتیشن و مراقبه راهی مناسب برای کاهش درد و استرس است که این امر به خودی خود می‌تواند عملکرد سیستم ایمنی بدن شما را بهبود ببخشد و به افرادی که از آرتریت روماتوئید رنج می‌برند کمک کند. مدیتیشن و مراقبه به بیماران کمک می‌کند تا توجه خود را هدایت کرده و بر لحظه کنونی تمرکز داشته باشند. در نتیجه به مقابله با علائمی مانند سفتی مفصل در هنگام صبح و درد مفاصل کمک می‌کند.

ماساژ

ماساژ منظم بدن می‌تواند با کاهش تولید هورمون استرس یعنی کورتیزول در بدن انسان، درد را تسکین دهد. ماساژ با فشار متوسط که توسط یک فیزیوتراپیست آموزش‌ دیده صورت می‌گیرد، بخش مهمی از برنامه درمانی برای آرتریت است.

ورزش‌های آبی

ورزش‌های مبتنی بر آب می‌توانند فشار وارد بر مفاصل را کاهش داده و تمرین ورزشی جالبی باشند. مزایای انجام منظم ورزش‌های آبی شامل کاهش چربی بدن و بهبود خلق و خو و بهبود هماهنگی، بهبود دامنه حرکتی و کیفیت بهتر زندگی است.

موقعیت وضعی مناسب بدن

داشتن موقعیت وضعی ضعیف باعث درد گردن می‌شود و ممکن است منجر به تغییرات دژنراتیو در قسمت فوقانی ستون فقرات شود. نشستن در حالی که سر شما به سمت جلو قرار دارد، بسیار بد است؛ اگرچه بسیاری از افراد هنگام کار کردن با رایانه در محل کار خود دقیقاً در همین موقعیت وضعی نامناسب قرار می‌گیرند. این وضعیت منجر به درد رادیکولوپاتی اسپوندیلوز گردن می‌شود. برای تسکین این نوع درد باید به موقعیت وضعی بدن خود توجه کنید. هنگام راه رفتن قدم‌های بلند بردارید و گوش‌های شما باید عمود بر شانه‌های شما باشند. چانه خود را در هنگام نشستن و راه رفتن بالا بگیرید و گوش‌های خود را در راستای شانه‌ها نگه دارید. اگر این موقعیت وضعی مناسب را تمرین کنید مشکل درد گردن شما برطرف خواهد شد.

داروها

داروهای تسکین درد آرتریت، بسته به نوع آرتروز تجویز می‌شوند. داروهای رایجی که برای درمان آرتریت به کار می‌روند شامل موارد زیر هستند:

• مسکن‌ها. این داروها پروتئین‌های ایجاد کننده التهاب که سایتوکاین نامیده می‌شوند را مهار می‌کنند. این داروها شامل اتانرسپت (Enbrel) اینفلکسیماب (Remicade) و آدالیموماب (Humira) هستند.
• NSAID ها. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن (که معمولاً با نام ادویل یا موترین شناخته می‌شوند) و ناپروکسن سدیم (Aleve) درد و التهاب را کاهش می‌دهند.
• استروئیدها. استروئیدها مانند پردنیزون و متیل پردنیزولون (Medrol) با مهار سیستم ایمنی به کنترل التهاب و کند شدن روند آسیب مفصل کمک می‌کنند.
• AMARDها. داروهای ضد روماتیسم تعدیل کننده بیماری هستند که برای درمان آرتریت روماتوئید مورد استفاده قرار می‌گیرند و با کند کردن حمله سیستم ایمنی بدن به مفاصل یا متوقف کردن حمله عمل می کنند. به عنوان چند نمونه از این داروها می‌توان به متوترکسات (Trexall) و هیدروکسی کلروکین (plaquenil) اشاره کرد.

فیزیوتراپی برای آرتریت

هدف از فیزیوتراپی برای درمان آرتروز این است که مفاصل و ماهیچه‌های شما را تقویت کنیم تا درد مفاصل تسکین پیدا کرده و تحرک شما بهبود یابد و تحرک مفاصل آسیب دیده بازیابی شود، از پیشرفت آرتروز جلوگیری شده، تناسب اندام شما حفظ شود و انجام فعالیت‌های روزانه بدون نیاز به کمک برای شما محقق شود. برای آنکه شما بتوانید به اهداف عملی و حرکتی خود برسید، فیزیوتراپیست آموزش دیده تمرینات را با توجه به نیازهای خاص شما تنظیم می‌کند. تمرینات و ورزش‌های لازم برای درمان آرتروز شامل موارد زیر هستند:

• تمرینات تقویتی و استقامتی
• آموزش مجدد عملکرد، جهت جلوگیری از آسیب
• اصلاح فعالیت برای اصلاح هرگونه عدم تعادل
• تمرینات کششی و مقاومتی

کار کردن با فیزیوتراپیست معتبر و مجرب مزایای خاص خود را دارد؛ زیرا این افراد به بررسی، تشخیص و درمان یا جلوگیری از مشکلاتی می‌پردازند که توانایی حرکت و عملکرد بدن در زندگی روزمره را محدود می‌کنند.

فیزیوتراپیست‌ها به شما آموزش می‌دهند که چگونه در حین انجام فعالیت‌های روزمره از بدن خود پشتیبانی کنید تا درد را بهبود بخشیده و از بین ببرید یا از آن جلوگیری کنید.

از فیزیوتراپی برای درمان آرتریت چه انتظاری می‌توان داشت؟

فیزیوتراپی برای درمان آرتریت، ایمن و موثر  بوده و جهت کاهش درد و ناراحتی انجام می‌شود و می‌تواند با کاهش علائم، کاهش سرعت فرسایش مفصل و بهبود تحرک به شما کمک کند. با این حال ممکن است  نتایج آن از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. پس از اولین ملاقات با فیزیوتراپیست، وی برای شما یک برنامه درمانی طراحی می‌کند تا تعداد جلساتی که باید  برای بازگشت به شیوه زندگی خود قبل از آرتروز طی کنید را مشخص کند. اجازه ندهید دردهای مفصلی شما را از انجام فعالیت‌هایی که به آن‌ها علاقه مند هستید باز دارند.

تزریق

تزریق استروئید، راه دیگری برای کاهش درد و تورم است. همچنین ممکن است پزشکان از تزریق اسید هیالورونیک مخصوص- ماده غلیظی که باعث روان شدن مفاصل شما می‌شود – به صورت هفتگی استفاده کنند تا مفاصل ضعیف شما را تقویت کنند.

عمل جراحی

اگر دچار درد شدیدی باشید که به وسیله سایر درمان‌ها بهبود پیدا نمی‌کند یا علائم شما به قدری شدید است که باعث ایجاد اختلال در زندگی شما شده است، ممکن است به عمل جراحی احتیاج داشته باشید. معمولاً عمل جراحی برای برداشتن خار استخوانی یا دیسک برآمده که باعث فشردگی عصب شده است، انجام می شود و با برداشتن فشار از روی نخاع یا ریشه‌های عصبی درد شما را کاهش می‌دهد.

پیشگیری

آرتروز نیز مانند بسیاری از مشکلات سلامتی دیگر دارای چندین عوامل خطر است که می‌توانید آن‌ها را تغییر داده و کنترل کنید و چندین عامل خطرساز دیگر که قابل کنترل نیستند. ما می‌دانیم که شما می‌توانید با انجام موارد زیر خطر ابتلا به آرتروز گردن را کاهش دهید:

• ورزش کردن برای دستیابی به وزن طبیعی یا حفظ آن
• اجتناب از انجام حرکات تکراری بیش از حد با استفاده از گردن
• ترک سیگار
• انجام فعالیت‌های جسمانی اما بی‌خطر
• تلاش برای حفظ موقعیت وضعی مناسب بدن